U studenome 2020. godine proslavilo se 80 godina od rođenja Brucea Leeja. Tim povodom možemo se prisjetiti jedne od ikonskih borbi u svijetu filmova borilačkih vještina: borbe Brucea Leeja i Chucka Norrisa u filmu Na zmajevom putu (The Way of the Dragon).
Borba počinje skidanjem oznaka njihova borilačkog statusa, oni postaju ogoljeni od svih drugih oznaka osim svoje vlastite osobnosti. Umjesto odjeće, o njima govore njihovi borbeni stilovi. Moguće je i da se ovime išlo u smjeru stvaranja sličnosti sa zapadnjačkim borilačkim sportovima (poput boksa) u kojima je uobičajeno da se muškarci bore goli do pasa, ali u ovom slučaju, u filmskom kontekstu, stvara se slika, simbolika, koja je vladala u mnogim filmovima toga razdoblja.
Otprilike minuta te borbe zauzima svlačenje i zagrijavanje u kojemu možemo čuti prenaglašena krckanja kostiju i zvukova nastalih udaranjem po zraku. To nam danas može izgledati i smiješno, ali to je bilo prilično uobičajeno za taj žanr, a redovito se i danas čuje u svijetu japanske animacije. U cijeloj toj tišini u kojoj nema pozadinske glazbe, zvuk krckanja i zamaha prekida samo mjaukanje mačića koji će biti njihov jedini gledatelj.
Nakon zagrijavanja, borci kreću jedan prema drugome usporenim ritmom koji u mnogome podsjeća na kaubojske filmove i borbe pištoljima, samo što ovdje borci prilaze jedan drugome jer će se boriti prsa o prsa. Dok oni prilaze jedan drugome, a mi ih gledamo kako to čine izlazeći iz krajnjih bočnih strana ekrana, mačka protrčava iza njih u paraleli i naglašava njihovu usporenost svojim brzim prolaskom. Točno u trenutku kad ona izađe iz našega vidnog polja, oni se zaustave i uđu u prostor gdje je mačka bila.
Oni ponovno staju, pripremajući se za borbu, a kamera se premješta na mače koje sada sjedi i promatra. Mačka počinje poprimati mjesto suca.
Bruce i Chuck postave se u svoje borbene stavove i s mačkinim glasnim mjaukom borba počinje, a taj mjauk više nalikuje pokliču uobičajenom za borilačke vještine nego pravom mačjem glasanju. Bruce tada kreće u napad stvarajući zvukove nalik onome koji je mačka upravo proizvela.
Na početku borbe, Chuck je onaj koji dominira i Bruce nekoliko puta završi na podu. Iako Chuck ovdje glumi negativca, on ne napada svoja protivnika koji je na podu, a svoju ulogu negativca naglašava tek svojim samouvjerenim osmjehom i mahanjem kažiprstom. Prvi dio borbe prilično je statičan u smislu rada nogu i vidljivo je da se Bruce tu ne snalazi, a da Chuck ima glavnu riječ.
Početak drugog dijela borbe najavljuje se Bruceovim razgibavanjem nogu i skakutanjem, a onda se vidi potpuna promjena u stilu borbe i Bruce počinje preuzimati glavnu riječ. Mačka se ponovno pojavljuje i gledamo njezine oči koje djeluju iznenađeno, što gledateljima usmjerava pozornost na promjenu. Borba počinje, Bruce je lagan na nogama, a mi prvi put promatramo borbu u usporenoj snimci. Bruce se odjednom čini okretnim, a Chuck nespretnim i usporenim. Mačka odjednom kao da gubi zanimanje i vidimo scenu u kojom se ona igra s kamenčićem. Ali to i je bit, najavljuje nam Brucea koji će se igrati s Chuckom upravo kao mačka s tim kamenčićem. Chuck primjećuje rad Bruceovih nogu i pokušava se prilagoditi novom stilu borbe, ali u tome ne uspijeva i Bruce pokazuje svoju potpunu nadmoć.
Scena ipak ne umanjuje Chuckovu ulogu i vidimo da on ustaje i teško ranjen, ne odustaje i pokazuje pravi ratnički duh. Bruce pak ne napada ozlijeđenog i oslabljenog Chucka nego čeka da ustane i tek tada kreće napadati.
Sada Bruce odmahuje glavom, čime radi paralelu s Chuckovim odmahivanjem kažiprstom, a kamera se prebacuje na mačku koja okreće glavu, kao da i ona odmahuje. Kamera se približava i udaljava od mačke, a onda približava i udaljava od Bruceova lica i Chuck povikavši prvi put u cijeloj sceni zadnjim snagama nasrće na mačku, ovaj, Brucea.
Borba završava Chuckovom smrću, njegovim apsolutnim porazom, ali Bruce ga ne ostavlja takvoga. Oblači se, a onda gotovo ritualno uzima Chuckov kimono i crni pojas i pokriva ga, ukazujući mu poštovanje i ponovno donoseći simbole njegove ratničke vještine. Odjeća sada pokazuje poštovanje, kao što je i skidanje odjeće pokazivalo poštovanje.
U azijskom svijetu bijela je boja smrti, boja sprovoda, tako da se bijela boja kimona kojim se ovdje pokriva preminuti može tumačiti i kao Bruceov pokušaj dostojnog pokopa svoga protivnika.
Scenu borbe možete pogledati na YouTubeu.
